Przychodzimy na świat gotowi, aby go poznawać. W pierwszych miesiącach mózg dziecka ukształtowany jest tak, aby chłonąć wiedzę o świecie. Jednak niemowlę potrzebuje do rozwoju intelektualnego towarzyszy tej podróży – rodziców. To oni są w stanie zapewnić mu odpowiedni poziom stymulacji, pobudzać do działania i kreatywności. Jak to zrobić i jak wspierać rozwój dziecka w najbardziej naturalnie? Odpowiedź znajdziesz w poniższym tekście opartym o nasze doświadczenie i badania psychologów rozwojowych.
Rozwój fizyczny twojego dziecka
Wspieranie rozwoju motorycznego niemowlaka jest krytyczną częścią tego etapu dzieciństwa. Rodzice i opiekunowie mogą wspierać go już od pierwszych dni życia. Pomocny jest wtedy zwłaszcza czas spędzony przez dziecko na brzuchu. Zapewnia to wzmocnienie mięśni pleców, klatki piersiowej, ramion, rąk i szyi. Ponadto rodzice powinni zapewnić najmłodszemu członkowi rodziny wiele okazji do poruszania się, np. dostarczając bezpieczne zabawki, które pozwalają mu na odkrywanie różnych ruchów. Kiedy dziecko zaczyna raczkować lub chodzić, ważne jest, aby zapewnić mu stabilność, jednocześnie dając mu swobodę w poruszaniu się z zachowaniem bezpiecznych granic, takich jak umieszczenie zabawek poza zasięgiem. Wreszcie, rodzice powinni rozmawiać i współdziałać z dzieckiem podczas wszystkich czynności, aby zachęcić je do eksploracji i ruchu. Rozwój motoryczny wspomaga również rozwój poznawczy. Jest podstawą metody Domana, która wspiera m. in. postępy w rozwoju intelektualnym i pomaga w nauce czytania już od pierwszych miesięcy życia.
Rozwój poznawczy
Pisząc o rozwoju poznawczym mamy na myśli wspieranie funkcji uwagi i percepcji oraz pamięci dziecka.
Jeśli chodzi o to, jak wspierać rozwój uwagi dzieci, istnieje wiele konkretnych metod, które można stosować już od najmłodszych lat. Do wspierania uwagi można wykorzystać zadania polegające na śledzeniu wzrokowym. Np. pokazujemy dziecku zabawkę. Kiedy zobaczymy, że dziecko zaczęło się jej przyglądać zaczynamy powoli nią poruszać na boki, do góry i na dół. Możemy obserwować, jak długo dziecko jest w stanie skupić się na takiej zabawie.
Dodatkowo należy wspomagać rozwój percepcji poprzez zapoznawanie dzieci z różnymi kształtami i kolorami lub pozwalanie im na badanie tekstury poprzez zabawę sensoryczną.
Wreszcie, rozwój pamięci może być wspierany przez gry, które wymagają zapamiętywania przedmiotów lub słów. Wszystkie te działania pomogą dać dzieciom narzędzia, których potrzebują, aby osiągnąć swój pełny potencjał poznawczy.
Jak wspierać rozwój inteligencji dziecka
Istotnym zadaniem dla rodziców jest zdobycie wiedzy o tym, jak rozwijać inteligencję swojego dziecka. Istnieje sporo metod wspierania inteligencji u niemowląt. Zazwyczaj polegają one na angażowaniu maluchów w zajęcia i zabawy stymulujące kilka obszarów mózgu jednocześnie. Na przykład łączenie słuchu i ruchu, w zabawie, w której dziecko porusza się w określonym kierunku lub tańczy zgodnie z tym co usłyszy w piosence.
Badania pokazują również, że regularne czytanie i śpiewanie poprawia poziom rozwoju intelektualnego. Podobnie jak częste rozmawianie i mówienie do dziecka. Jedno z badań wykazało, że ilość słów jakie dzieci słyszą w domu, jest istotna dla szybkości rozwoju ich słownictwa. To z kolei może mieć wpływ na ich przyszłe umiejętności językowe, intelektualne i akademickie [1].
Dzieci są ciekawe świata – zapoznaj je z wieloma różnymi doświadczeniami. Dzięki temu będą miały kontakt z nowymi widokami, dźwiękami, smakami i fakturami, które pomogą stymulować rozwój jego mózgu. Baw się z niemowlęciem prostymi puzzlami lub grami, które polegają na dopasowywaniu kształtów lub kolorów. Ważne jest również zapewnienie wielu możliwości swobodnej zabawy i eksploracji; zachęca to dzieci do kreatywnego myślenia i rozwiązywania problemów.
Jak nauczyć czytać małe dziecko?
Dobrą pomocą we wspieraniu rozwoju malucha może być wczesna nauka czytania. Już od pierwszych miesięcy życia możemy przygotować dziecko do tej niezmiernie ważnej czynności. Wspomniana wyżej metoda Domana, to tzw. czytanie globalne, które polega na pokazywaniu dzieciom słów, a nawet zdań. Dzięki temu mózg dziecka zaznajamia się, z tym jak wyglądają napisane słowa i zaczyna kojarzyć je z usłyszanymi nazwami. Używając tej metody zwiększamy prawdopodobieństwo, że dziecko zacznie samodzielnie czytać już w wieku przedszkolnym.
Nauka języka w pierwszych latach życia
Dobrym sposobem na wspieranie rozwoju umysłowego niemowlęcia jest zapoznawanie go z więcej niż jednym językiem. Dziecko od pierwszych miesięcy życia gotowe jest do nauki języka. Na początku słucha, jak mówimy i intonujemy, aby w późniejszym czasie odtwarzać te dźwięki. Jeżeli już od najmłodszych lat nasza pociecha będzie osłuchiwała się ze słowami w różnych językach, to zarówno jej mózg jak i aparat mowy, będą lepiej przygotowane do posługiwania się nimi. Jeden ze sposobów opisaliśmy w naszym artykule o dwujęzyczności zamierzonej.
Pamiętaj o rodzicielstwie bliskości
Rodzicielstwo bliskości to sposób wychowywania, który zakłada, że najważniejsze jest nawiązanie silnej i trwałej więzi emocjonalnej pomiędzy dzieckiem a rodzicem. Opiera się ono na założeniu, że dzieci potrzebują bliskiego kontaktu z rodzicami, by prawidłowo rozwijać się fizycznie, emocjonalnie i poznawczo.
Rodzice, którzy na co dzień praktykują ten rodzaj podejścia do wychowania, stawiają na bliski kontakt fizyczny z dzieckiem, w tym karmienie piersią, spanie z dzieckiem, noszenie w chuście czy w innym, bezpiecznym dla zdrowia nosidle. Ważne jest też, aby być czujnym na sygnały wysyłane przez dziecko i odpowiednie reagowanie.
Rodzicielstwo bliskości dużą wagę przywiązuje także do poszanowania indywidualności dziecka, umożliwienia mu swobodnego wyrażania emocji oraz zapewnienia mu oparcia w trudnych sytuacjach. Wychowanie w ten sposób pomoże budować poczucie bezpieczeństwa, zaufania oraz ułatwi tworzenie trwałych i wartościowe relacji z innymi w przyszłości. Jak wspierać rozwój dziecka? Rodzicielstwo bliskości może być dobrym rozwiązaniem.
Rozwijaj pasje i zainteresowania dziecka od najmłodszych lat
Warto wspierać rozwój ruchowy i poznawczy od najmłodszych lat. Dzięki temu będziemy stymulować naturalną dla dziecka ciekawość świata. Dodatkowo zobaczymy również, które zabawy i czynności sprawiają, że będzie ono zadowolone. Jakich nowych umiejętności nauczyło się najszybciej. Taką wiedzę dobrze jest wykorzystać, aby pokierować swoje dziecko do wyboru jego własnych pasji.
Pamiętaj także, że dzieci są różne, a hasło „prawidłowy rozwój” może znacząco różnić się dla każdego z nich. Zawsze daj sobie i dziecku czas na naukę chodzenia czy mówienia. Dojrzewanie mózgu, a tym samym rozwój motoryki, percepcji czy pamięci, nie przebiegają w sposób liniowy lecz skokowy. Dlatego każde dziecko w innym czasie osiąga nowe, ważne umiejętności z zakresu ruchu czy mowy. Oczywiście są ustalone pewne normy, które mogą wskazywać na nieprawidłowości rozwojowe, ale wcale nie muszą. Warto jednak, w razie niepewności, zwrócić się do lekarza pediatry. Rozwieje on nasze obawy bądź skieruje na dodatkowe badania.
Więcej metod, które pomagają małemu dziecku
Jeśli chcesz dowiedzieć się,
- jak, krok po kroku i naturalnie, wprowadzić w życie dziecka wartościową edukację,
- jak działa mózg naszych pociech i jak wykorzystać tę wiedzę do wzmacniania ich potencjału,
- jak, przy okazji, stworzyć wartościową relację z dzieckiem i uwolnić się od presji.
Sprawdź nasz kurs Zdolne i wolne dziecko.
Jak wspierać rozwój dziecka i nie tylko
Zapraszamy do naszego newslettera. Poruszamy w nim tematy związane z wczesną edukacją malucha. Dowiesz się również więcej na tematy: czym jest metoda Domana oraz jak nauczyć dziecko dwóch języków. Piszemy oczywiście o dwujęzyczności zamierzonej i globalnym czytaniu. Zaprasza – zapisz się i otrzymaj prezent.
Źródła:
[1] Huttenlocher, J., Haight, W., Bryk, A., Seltzer, M., & Lyons, T. (1991). Early vocabulary growth: Relation to language input and gender. Developmental psychology, 27(2), 236.
Źródło zdjęć:
zdjęcie 1 i 3 – pixabay.com,
zdjęcie nr 2 – autor BO